มงคลที่ ๑-๒
การไม่คบคนพาล-การคบบัณฑิตเป็นมงคลอันอุดม
เรื่อง ลูกนกแขกเต้า
มีนกแขกเต้าสองตัวพี่น้องถูกลมพายุพัดออกจากรัง ลูกนกหนึ่งตัวลอยตกไปอยู่ในหมู่โจร โจรเลี้ยงไว้ให้ชื่อว่าสัตติคุมพะ เพราะตกอยู่ในกองอาวุธ ลูกนกอีกตัวตกไปอยู่ในหมู่ฤษี ฤษีก็สั่งสอนในทางนักปราชญ์
วันหนึ่งพระราชาผู้ครองเมืองอุตตรปัญจาละเสด็จออกประพาสป่า ทรงไล่เนื้อหลงเข้าไปในป่าลึกใกล้กับที่อยู่ของโจร พระราชาทรงพักใต้ร่มไม้และบรรทมหลับไป ขณะนั้นเหล่าโจรออกไปจากบ้านหมด นักสัตติคุมพะเห็นพระราชา จึงพูดกับคนครัวว่า "มีบุรุษมีเครื่องประดับมานอนหลับอยู่ พวกเราฆ่าให้ตายแล้วเปลื้องเอาเครื่องประดับ จับสองเท้าลากไปทิ้งเสีย" พระราชาตื่นบรรทมได้ยินถ้อยคำของนกแขกเต้าเสด็จขึ้นรถทรงหนีออกไปจากที่นั่น หนีไปพบอาศรมฤษี วันนั้นพระดาบสทั้งหลายเข้าไปในป่าหาผลไม้ อยู่แต่นกแขกเต้า นกแขกเต้าก็มีวาจาปฏิสันถารต้อนรับว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นพระยาผู้ประเสริฐ พระองค์เสด็จมาครั้งนี้ดีหนักหนา เชิญพระองค์เสด็จสู่อาศรมประทับพักพระกายแล้วจึงค่อยเสด็จต่อไป"
พระราชาได้ฟังก็มีพระทัยยินดี ทรงสรรเสริญนกแขกเต้าที่อยู่กับฤษี และติเตียนนกแขกเต้าที่อยู่กับโจร
นกแขกเต้าก็ทูลว่านกแขกเต้าที่อยู่กับโจรนั้นเป็นพี่น้องท้องเดียวกัน แต่บังเอิญไปอยู่กับหมู่โจร จึงได้รับการสั่งสอนให้เป็นพาล ส่วนตนอยู่ในหมู่บัณฑิต ฤษีก็สั่งสอนในทางนักปราชญ์ พระราชาได้ฟังก็เลื่อมใส เมื่อฤาทั้งหลายกลับมาพระราชาจึงทรงอาราธนาฤาทั้งหลายไปอยู่ ณ อุทยานของพระองค์และทรงบำรุงฤษีทั้งหลายจนตลอดพระชนม์ชีพ และพระราชทานอภัยแก่นกแขกเต้าทั้งหลายมิให้คนทำร้าย
มีนกแขกเต้าสองตัวพี่น้องถูกลมพายุพัดออกจากรัง ลูกนกหนึ่งตัวลอยตกไปอยู่ในหมู่โจร โจรเลี้ยงไว้ให้ชื่อว่าสัตติคุมพะ เพราะตกอยู่ในกองอาวุธ ลูกนกอีกตัวตกไปอยู่ในหมู่ฤษี ฤษีก็สั่งสอนในทางนักปราชญ์
วันหนึ่งพระราชาผู้ครองเมืองอุตตรปัญจาละเสด็จออกประพาสป่า ทรงไล่เนื้อหลงเข้าไปในป่าลึกใกล้กับที่อยู่ของโจร พระราชาทรงพักใต้ร่มไม้และบรรทมหลับไป ขณะนั้นเหล่าโจรออกไปจากบ้านหมด นักสัตติคุมพะเห็นพระราชา จึงพูดกับคนครัวว่า "มีบุรุษมีเครื่องประดับมานอนหลับอยู่ พวกเราฆ่าให้ตายแล้วเปลื้องเอาเครื่องประดับ จับสองเท้าลากไปทิ้งเสีย" พระราชาตื่นบรรทมได้ยินถ้อยคำของนกแขกเต้าเสด็จขึ้นรถทรงหนีออกไปจากที่นั่น หนีไปพบอาศรมฤษี วันนั้นพระดาบสทั้งหลายเข้าไปในป่าหาผลไม้ อยู่แต่นกแขกเต้า นกแขกเต้าก็มีวาจาปฏิสันถารต้อนรับว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นพระยาผู้ประเสริฐ พระองค์เสด็จมาครั้งนี้ดีหนักหนา เชิญพระองค์เสด็จสู่อาศรมประทับพักพระกายแล้วจึงค่อยเสด็จต่อไป"
พระราชาได้ฟังก็มีพระทัยยินดี ทรงสรรเสริญนกแขกเต้าที่อยู่กับฤษี และติเตียนนกแขกเต้าที่อยู่กับโจร
นกแขกเต้าก็ทูลว่านกแขกเต้าที่อยู่กับโจรนั้นเป็นพี่น้องท้องเดียวกัน แต่บังเอิญไปอยู่กับหมู่โจร จึงได้รับการสั่งสอนให้เป็นพาล ส่วนตนอยู่ในหมู่บัณฑิต ฤษีก็สั่งสอนในทางนักปราชญ์ พระราชาได้ฟังก็เลื่อมใส เมื่อฤาทั้งหลายกลับมาพระราชาจึงทรงอาราธนาฤาทั้งหลายไปอยู่ ณ อุทยานของพระองค์และทรงบำรุงฤษีทั้งหลายจนตลอดพระชนม์ชีพ และพระราชทานอภัยแก่นกแขกเต้าทั้งหลายมิให้คนทำร้าย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น